Σκελετος.

Ο Adolf Loos, περίπου 1904.

Το δοκίμιο Διάκοσμος και έγκλημα (γερμανικά: Ornament und Verbrechen) του Adolf Loos (1870–1933) δόθηκε πρώτα ως ομιλία το 1910 στην Βιέννη στον Ακαδημαϊκό Σύλλογο Λογοτεχνίας και Μουσικής (Akademischer Verband für Literatur und Musik). Το δοκίμιο κάνει σφοδρή επίθεση στον διάκοσμο επάνω σε καθημερινά χρηστικά αντικείμενα, όπως τα έπιπλα. Επιτίθεται κυρίως στον διάκοσμο της Σετσεσιόν (Secession), της αυστριακής δηλαδή Art Nouveau. Εν ολίγοις, γράφει ότι το στολίδι σε χρηστικά αντικείμενα είναι οπισθοδρομικό, όχι μόνο αισθητικά, διότι δεν προσφέρει τίποτα στον σύγχρονο άνθρωπο, αλλά και οικονομικά, ακριβώς διότι ο τεχνίτης που το φτιάχνει δεν πληρώνεται επαρκώς για τις ώρες εργασίας του. Επομένως, είναι εγκληματικό για την οικονομία, τόσο την εθνική όσο και την ατομική.

Το δοκίμιο πρωτοδημοσιεύθηκε το 1913 στο έντυπο Les Cahiers d’aujourd’hui στα γαλλικά. Μόλις το 1929 δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στα γερμανικά, στην Frankfurter Zeitung. Συχνά αναφέρεται το 1908 ως το έτος συγγραφής, αλλά αυτό δεν φαίνεται να ισχύει. Μάλλον, ο τότε βοηθός του Loos και αρχιτέκτων, ο Heinrich Kulka, ανέγραψε το έτος 1908 στην Frankfurter Zeitung, είτε διότι ο Loos δεν θυμόταν καλά είτε ήθελε να φανεί ότι έχει την πρωτοκαθεδρία στην αντιπαράθεση με τους σετσεσιονιστές. Το 1908 αναπαράχθηκε ύστερα σε όλες τις επόμενες εκδόσεις. Εδώ, η μετάφραση στα ελληνικά είναι δική μου. Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Αφού περάσουν τα πέντε πρώτα ωραία λεπτά της παράστασης, κατά τα οποία γεμίζεις με καλή προσδοκία χάρη στην καλή απόδοση της αμηχανίας τριών γυναικών που συναντιούνται σε ένα σαλόνι, και στο ωραίο εφέ με τα μικρόφωνα στο τραπέζι που μεγέθυναν το ήχο του τσαγιού που σερβίρεται στο φλιτζάνι, κατακλύζεσαι από σκηνές σεξ τελείως κακοπαιγμένες και εσκεμμένα προσποιητές: σαν αυτές που κάνεις στο γυμνάσιο για πλάκα με τους φίλους σου. Η καλή απόδοση της αμηχανίας έγινε βαρεμάρα, κι η κάθε δυνατότητα της παράστασης να σοκάρει εξαχνίστηκε. Για την ακρίβεια, καθώς η πλοκή εξελίσσεται, αυτό που επί σκηνής είδα σταδιακά αποκτούσε όλο και περισσότερο μία αισθητική ελληνικού τηλεοπτικού σήριαλ, ύστερα βιντεοκασέτας του ’80 και τέλος Δελφιναρίου, με σαχλές σκηνές σεξ και αυνανισμού, σαχλές ατάκες, γέλια απ’ το κοινό, και δέκα λεπτά απραξίας επί σκηνής όπου από πίσω παίζουν λαϊκά. Τρολ; μάλλον κλισέ. Τελικά το έργο αποδείχθηκε κατάλληλο όχι μόνο για ανηλίκους αλλά και για νήπια, μιας και το μόνο προκλητικό που υπήρχε στον χώρο ήταν η αφήγηση που μας πληροφορούσε ότι ό,τι βλέπουμε είναι αιμομιξία· πέραν τούτου ουδέν.

Καλή απόδοση και χρωματισμός φωνής κατά την αφήγησή της από την Αλέξια Σαραντοπούλου και καλή μουσική επί σκηνής από Το κορίτσι κοιμάται.

Τα χρόνια της αθωότητας από τους Nova Melancholia, βασισμένο στην Αυτοκράτειρα του Δούκα Καπάνταη. Στην Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 11–26 Μαρτίου.

Δύο πολύ σημαντικές περίοδοι στις οποίες ο μοντερνισμός έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ανέγερση πολλών κτηρίων του κέντρου της Αθήνας ήταν η δεκαετία του 1930 και η περίοδος 1950–1967. Και οι δύο χαρακτηρίζονται από τον σημαντικό ρόλο των αρχιτεκτόνων οι οποίοι δρούσαν σαν μια ομάδα διανοουμένων. Απ’ τις δύο όμως περιόδους, αυτή που διαμόρφωσε το κέντρο της Αθήνας ουσιαστικά μέχρι και σήμερα είναι η δεύτερη, διότι ήταν πολύ μαζικότερη και διότι, για να χτιστούν τα καινούργια κτήρια, κατεδαφίζονταν τα παλαιότερα όπως πολλά νεοκλασικά. Οι αρχιτέκτονες της περιόδου αυτής, αφού πρώτα ξεπέρασαν τον λεγόμενο κλασικίζοντα μοντερνισμό, κατάφεραν επιτυχημένα άλλοτε να εφαρμόσουν ατόφια τα διεθνή ρεύματα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής και άλλοτε να παρεκκλίνουν, όχι από το πνεύμα του μοντερνισμού, όσο από την διεθνή μόδα, ώστε τα κτήριά τους έχουν ξεκάθαρη ελληνικότητα χωρίς να προδίδουν τον μοντερνισμό. Από την άλλη, δίνεται συχνά η εντύπωση ότι οι αρχιτέκτονες, ακόμα και αξιόλογων κτηρίων, ενδιαφέρονταν μόνο για την εφαρμογή των κανόνων του μοντερνισμού που είχαν κατά νου, θεωρώντας τα κτήρια ως μονάδες και αδιαφορώντας για το γειτονικό χτισμένο περιβάλλον. Εδώ, επέλεξα να ασχοληθώ με κτήρια λιγότερο σχολιασμένα, όπως τα ιδιωτικά κτήρια γραφείων.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Παρ’ ότι η προβολή του ΣΥΡΙΖΑ από τα κανάλια ήταν πολύ προβληματική και συχνά εχθρική, ακόμη και κακοήθης, η εκλογή του στην κυβέρνηση αναγκάζει τα κανάλια να καλούν σε εκπομπές υπουργούς και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτα όμως αποδείχθηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, και πιστεύω ότι και οποιοδήποτε κόμμα με προτάσεις εξίσου πειστικές ή συμφέρουσες για τους κατοίκους της Ελλάδας, δεν εξελέγη με την βοήθεια των καναλιών. Πρέπει τώρα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, πολύ σημαντικότερα οι υπουργοί του, να εμφανίζονται στην τηλεόραση όσο το δυνατόν μετριασμένα και με έμφαση στην σοβαρότητα των εκπομπών, την δυνατότητα να εκφράζουν σαφώς τις απόψεις τους και κυρίως την διατήρηση των αποστάσεων από το σύστημα των καναλιών.

Ειδικότερα, οι πολύωρες συμμετοχές σε ενημερωτικά πάνελ με πληθώρες πολιτικών και δημοσιογράφων δεν προσφέρουν καμία ενημέρωση για τις πολιτικές της κυβέρνησης. Το ύφος κι η διάρθρωση των εκπομπών αυτών δεν αφήνουν κανέναν να εκφράσει τις απόψεις του λιτά και κατανοητά και εκ φύσεως εκθέτουν τους συμμετέχοντες. Οι συχνές εμφανίσεις σε δελτία ειδήσεων είναι εξίσου προβληματικές. Ακόμη και ηθικά, χαρίζουν συγχώρεση σε όλους αυτούς τους δημοσιογράφους που τον περασμένο καιρό πολεμούσαν δολίως τον ΣΥΡΙΖΑ στοχεύοντας στην αφέλεια των τηλεθεατών.

Πρωτίστως όμως τα πάνελ αυτά είναι το πρόσφορο έδαφος για την αρχή της συναναστροφής των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, αδιάφθορων μέχρι σήμερα, με τους ανθρώπους της διαπλοκής, πρώτα με τους δημοσιογράφους και ύστερα με όλους τους εκδότες και μεγαλοεργολάβους που υπονομεύουν την Ελλάδα.

Ως υπουργοί τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να αξιοποιήσουν τις συνεντεύξεις τύπου στα υπουργεία κάνοντάς τες συχνότερα. Έτσι, μέσω εντός ενός θεσμικού πλαισίου, θα δίνουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους δημοσιογράφους να ρωτούν την κυβέρνηση κι οι θέσεις τους θα εκφράζονται ξεκάθαρα. Κυρίως όμως αποφεύγοντας ήδη από τώρα την καθημερινή έκθεση στα κανάλια δεν θα αναπτύξουν ποτέ εξάρτηση απ’ αυτά και από τους διαπλεκόμενους ιδιοκτήτες τους. Κι οι κίνδυνοι είναι τόσο μεν μην αντικατασταθεί η ενημέρωση των πολιτών πάλι από τα κανάλια καθορίζοντας τα θέματα και παρακάμπτοντας τις θεσμικές συνεντεύξεις τύπου, όσο δε κυρίως η πνευματική συναναστροφή με τον κόσμο της διαπλοκής στην Ελλάδα, η πεμπτουσία του οποίου είναι οι ιδιοκτήτες κι οι δημοσιογράφοι των καναλιών. Διότι η κυβέρνηση του Τσίπρα εξελέγη με σύνθημα, μεταξύ άλλων, την καταπολέμηση της διαπλοκής· και πώς θα πολεμήσεις κάτι με το οποίο κινδυνεύεις να αρχίσεις καθημερινούς δεσμούς φιλίας;

Μέχρι στιγμής ελπίζω ότι η διαφορετική ιδεολογία τους δεν θα επιτρέψει να αναπτύξουν σχέσεις με την διαπλοκή.

Οι φιλελεύθεροι και το Ποτάμι παρουσιάζονται σαν το κόμμα της κοινής λογικής και του αυτονόητου, κατά της κομματοκρατίας και της διαφθοράς και υπέρ της συνεννόησης. Ακόμη διατρανίζοντας ότι η συνέχεια της συμμετοχής της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε μέγιστο κίνδυνο, δηλώνουν ότι η αποσόβησή του υπερέχει μιας ουσιαστικής διαπραγμάτευσης, η οποία αντιθέτως θα τον μεγάλωνε.

Επιπλέον μάχονται την Αριστερά αποδίδοντας σ’ αυτήν την κομματοκρατία, την διαφθορά στο Δημόσιο και το μέγεθος του κράτους. Γιατί όχι, αν δεν ήταν τόσο εξόφθαλμο, να μην της απέδιδαν και την διαπλοκή των κυβερνήσεων με τους μεγαλοεργολάβους και εκδότες. Όσο για το τι καλούνται να προασπίσουν απ’ αυτήν, αυτά είναι οι καταθέσεις των πολιτών, η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι μαζικές προσλήψεις στο Δημόσιο κι η νέα διαπλοκή. Η Αριστερά όμως δεν μιλάει γι’ αυτά τα πράγματα και, το μεγαλύτερο κόμμα της, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μιλάει για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κατά την γνώμη μου όμως, όπως έχω γράψει, η άμεση βελτίωση της ποιότητας ζωής των φτωχών κατοίκων της Ελλάδας εξαρτάται από ένα ισχυρό και δίκαιο κράτος, το οποίο θα αναιρέσει τις αδικίες των τελευταίων πέντε χρόνων, θα φορολογήσει τους πλούσιους και θα αποφορολογήσει τους φτωχούς. Σ’ αυτό, το Ποτάμι αντιστέκεται αρνούμενο τέτοια άμεσα μέτρα και τάζοντας γενική μείωση της φορολόγησης, απελευθέρωση της αγοράς και μείωση του κράτους και περιμένει την ημέρα που η υγιής επιχειρηματικότητα θα ανακουφίσει τους φτωχούς.

Επομένως αυτοί που υποστηρίζουν τώρα το Ποτάμι δεν είναι οι φτωχοί αλλά οι πλούσιοι. Επιπλέον, το Ποτάμι ισχυρίζεται ότι θα προστατεύσει ό,τι ουσιαστικά κανείς δεν προτίθεται να πειράξει. Ακόμη, εκμεταλλευόμενο την πλύση εγκεφάλου που τόσα χρόνια το ΠΑΣΟΚ κι η Νέα Δημοκρατία έκανε στους Έλληνες για το τι πραγματικά φταίει για την παρακμή της Ελλάδας, συμπυκνώνει στις δηλώσεις του ό,τι οι άνθρωποι θέλουν να ακούσουν παρ’ ότι δεν είναι ουσιαστικά για το συμφέρον και των φτωχών και μεσαίων.¹ Άρα το Ποτάμι είναι ένα λαϊκιστικό κόμμα των πλουσίων.

Μία πιθανή αιτία γιατί ορισμένοι πλούσιοι να ασχοληθούν μ’ έναν λαϊκισμό που απευθύνεται σ’ αυτούς (εκτός από τα άμεσα οικονομικά συμφέροντα) είναι η έλλειψη άμεσων προβλημάτων που υπόσχεται να λύσει η Αριστερά και το ψώνιο τους να θέλουν να είναι πολίτες μιας πλούσιας χώρας (το Ποτάμι υπόσχεται ότι θα αυξήσει τον πλούτο της Ελλάδας) όπως ακριβώς είναι μέλη μιας λέσχης πλουσίων. Το ποιανού κράτους είναι πολίτες είναι φυσικά μια αντιζηλία με άλλους πλούσιους πολίτες πλούσιων κρατών τους οποίους συναναστρέφονται. Το γεγονός ότι είναι πολίτες μιας φτωχότερης χώρας είναι ένα μείον ενώπιον των πολιτών μιας πλούσιας.

1. Βλέπε το άρθρο όπου αναλύεται η πλύση εγκεφάλου.