Σκελετος.

Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες εδραίωναν καπιταλισμό αδιαπραγμάτευτο, οι ευρωπαϊκές χώρες αποφάσιζαν να φτιάξουν κράτη που θα παρέχουν δωρεάν παιδεία και υγεία και θα κατέχουν τα σπουδαιότερα για την ανάπτυξη της οικονομίας όπως την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τα αεροδρόμια, τα λιμάνια και ό,τι άλλο κρινόταν αναγκαίο. Οι χώρες της Ευρώπης (εξαιρώντας εδώ πρώην κομμουνιστικά κράτη) με αυτό το σύστημα παρέχουν στους πολίτες τους ποιότητα ζωής η οποία μπορεί πρόχειρα να καταταγεί ανά κράτος απ’ την καλύτερη στην χειρότερη. Μάλλον στην κορυφή της κατάταξης βρίσκονται οι σκανδιναβικές χώρες και στον πάτο η Ελλάδα προ κρίσης και η Πορτογαλία. Προ κρίσης διότι μπορεί η Ελλάδα ξεπουλώντας τα πάντα να είναι στην ίδια κατηγορία με την Νορβηγία και την Δανία;

Δεν είναι όμως τώρα σκοπός μου να συγκρίνω τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά, με παράδειγμα δυο τρεις πλούσιες χώρες με μικτή οικονομία και έχοντας στο μυαλό μου άλλη μία θεωρητική με σοσιαλιστική, να σκεφτώ αν αυτές μπορούν να υπάρξουν όπως δημιουργήθηκαν, αν οι κάτοικοί τους γνωρίζουν τι μπορούν να αποκτήσουν πλουτίζοντας σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Σε μία χώρα όπως η Δανία και στην θεωρητική σοσιαλιστική οι υπερβολικά πλούσιοι είναι αναλογικά εξαιρετικά λιγότεροι απ’ ότι στην Αμερική (στην σοσιαλιστική χώρα δεν θα υπήρχε κανείς). Αυτό για πολλούς λόγους· μεγάλη φορολόγηση, διαφορετικό τραπεζικό σύστημα, νόμοι που προστατεύουν τον εργαζόμενο και όλα όσα δηλαδή συνιστούν την διαφορά. Κυρίως όμως η ίδια η κοινωνία δεν ανέχεται τον υπερβολικό πλουτισμό διότι οι πολίτες της ανατράφηκαν πιστεύοντας στην ισότητα.

Και έτσι το σκανδιναβικό μεν και το σοσιαλιστικό δε κράτος πετυχαίνουν και, προσφέροντας άριστη ποιότητα ζωής στους πολίτες, τους παρέχουν ομοιόμορφα, μόλις μπορέσουν, νέα καλύτερα αγαθά. (Χάριν της πραγματικότητας ας αρκεστούμε στο ότι το μεν παρέχει ομοιόμορφα την υγεία και την παιδεία και λιγότερο τα υλικά.) Γεννιέται λοιπόν σ’ ένα τέτοιο κράτος άνθρωπος μεγαλομανής. Τέτοιοι γεννιούνται συνεχώς. Αυτός λοιπόν δεν αρκείται στα αγαθά που σταδιακά αποκτά ταυτοχρόνως του συμπολίτη του, αλλά επιθυμεί ό,τι καλύτερο γνωρίζει ότι υπάρχει στον κόσμο. Στην χώρα του γι’ αυτό πρέπει να περιμένει δεκαετίες ή και αιώνες δηλαδή να εργαστεί ώστε να το απολαύσουν τα δισέγγονά του μαζί με αυτά του διπλανού του (αν αυτό είναι ποτέ δυνατόν διότι προϋποθέτει ότι η χώρα του έχει για παράδειγμα την άπλα ώστε να έχουν όλοι εξοχικό και γενικώς η θέση και η γη της αντέχουν τον πλουτισμό όλων). Είναι όμως τέτοιος ο χαρακτήρας του, με την μεγαλομανία και την ανυπομονησία, ώστε επιθυμεί αυτά εδώ και τώρα. Στην χώρα του φυσικά δεν μπορεί να τα αποκτήσει ηθικά, ούτε πιθανόν νόμιμα.

Οι λύσεις γι’ αυτόν είναι δύο: είτε σπάει το κοινωνικό συμβόλαιο της χώρας του και ανήθικα και παράνομα και συνωμοσιολογώντας και καταπατώντας το δίκαιο των συμπολιτών του επιδιώκει να πλουτίσει υπερβολικά, είτε μεταναστεύει σε μία χώρα όπως η Αμερική όπου ηθικά μπορεί να το κάνει. Στο πρώτο η αγαθή του κοινωνία δέχεται το πρώτο χτύπημα ώστε να αλλοιωθεί και να αρχίσει η διαφθορά της, διότι δεν θα μείνει μόνος ο μεγαλομανής αλλά και άλλος θα επιθυμήσει και παράνομα θα επιδιώξει. Έτσι αρχίζει η κατανομή του πλούτου να γίνεται άνιση εις βάρος των ηθικών και άτυχων και αδικημένων ανθρώπων. Η κοινωνία στην οποία γεννήθηκε ο μεγαλομανής έχει πλέον αλλάξει, και όχι ανώδυνα διότι δεν υπάρχουν οι νόμοι και κυρίως οι πρακτικές να εμποδίζουν τους άτυχους να περιπέσουν στην δυστυχία (στην Αμερική για παράδειγμα υπάρχει η πρακτική του εθελοντισμού).

Στο δεύτερο, ο μεγαλομανής μεταναστεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες και τηρώντας το κοινωνικό συμβόλαιο πλουτίζει υπερβολικά και συνάμα δίνει ό,τι προτάσσει η συνήθεια ή ό,τι θέλει ώστε να μην πεινάσουν οι φτωχότεροι, οι οποίοι συνήθως το δέχονται αδιαπραγμάτευτα. Η πατρίδα πάντως του μεγαλομανούς μένει ασφαλής καθώς απαλλάσσεται απ’ αυτόν. Έτσι η Αμερική είναι ο τόπος της εκτόνωσης όποιου που για να πλουτίσει υπερβολικά προτίθεται να ακολουθήσει άλλη πορεία απ’ αυτήν της κοινωνίας στην οποία γεννήθηκε.

Για να ισχύσει ό,τι γράφω πρέπει να θεωρήσουμε ότι σχετικά λίγοι είναι οι μεγαλομανείς εν μέσω ενός φύσει ηθικού και υπομονετικού λαού που θα είναι η μάζα της κοινωνίας του σοσιαλιστικού κράτους. Ακόμη δεν ξέρω αν ο μεγαλομανής γεννιέται ή γίνεται. Διότι αν γίνεται και ο δυνητικά μεγαλομανής γεννηθεί σε μια εποχή όπου όλα τα κράτη είναι σοσιαλιστικά για πολλούς αιώνες (συμπεριλαμβανομένης της Αμερικής) και δεν γνωρίσει ποτέ τι θα μπορούσε να αποκτήσει στην Αμερική που στην πατρίδα του όχι (κάτι το πιθανό μόνο με απώλεια της ιστορίας και της μνήμης), τότε δεν θα γίνει ποτέ τελικά μεγαλομανής και μία άλλη Αμερική δεν θα χρειαστεί ποτέ για την ύπαρξη του σοσιαλιστικού του κράτους. Αν αντιθέτως γεννιέται και ακόμα και δεν λάβει ποτέ την παραμικρή ιδέα του υπερβολικού πλουτισμού τότε σταδιακά η ιδέα αυτή θα αναπτυχθεί μόνη της, όχι από έναν αλλ’ από πολλούς μεγαλομανείς ανά τους αιώνες. Τότε μία Αμερική είναι χρήσιμη. Πάλι όμως δεν γνωρίζω αν, στην σύγκριση γεννημένου και γινόμενου, ο γινόμενος, αν πληροφορηθεί για τον υπερβολικό πλουτισμό της Αμερικής, δείξει την επιμονή του γεννημένου ώστε να τον πετύχει ή απλά εγκαταλείψει την ιδέα. Ίσως υπάρχει ένα όριο γνώσης περί του πλουτισμού, ένα ουδό, υπεράνω του οποίου ο δυνητικά μεγαλομανής—ο γινόμενος—γίνεται τέτοιος. Αυτό το ουδό πιθανόν ορίζεται από πόσο παλιά υπήρξε και πόσο τεκμηριωμένα και με ακρίβεια εξιστορείται ο πλουτισμός. Για τον γεννημένο βέβαια με την παραμικρή γνώση η επιθυμία του για πλουτισμό μόνο αυξάνεται.

Κατά πόσον χρειάζεται μία Αμερική σε κάθε περίπτωση, αν γεννιέται ή γίνεται ο μεγαλομανής. Ο δυνητικά μεγαλομανής—ο γινόμενος—μπορεί να γίνει τέτοιος αν η γνώση του για τον υπερβολικό πλουτισμό ξεπεράσει ένα ουδό, είναι δηλαδή πολλή. Για την ύπαρξη μιας Δανίας ή ενός σοσιαλιστικού κράτους, εφόσον ο μεγαλομανής υπάρξει, είναι αναγκαία μία Αμερική, ένας τόπος εκτόνωσης ώστε να μη διαφθείρει την κοινωνία της πατρίδας του του σπάζοντας το κοινωνικό συμβόλαιο.

Σε κάθε περίπτωση μού φαίνεται ότι μία Αμερική ή όποια άλλη χώρα τόσο καπιταλιστική χρειάζεται σήμερα για τις πλούσιες χώρες με άριστη ποιότητα ζωής, τόσο με μικτή οικονομία όσο και με σοσιαλιστική που θα ιδρύονταν τώρα. Φαντάζομαι φυσικά μια αδιάφθορη σοσιαλιστική χώρα απ’ την οποία κανείς δεν θα ήθελε να μεταναστεύσει—παρ’ ότι θα μπορούσε—παρά μόνο ο μεγαλομανής μας.